Co to jest jaskra?
Jaskra jest bardzo powszechną i dziedziczną grupą chorób oczu (choruje ponad 700 tysięcy Polaków), która może rozwijać się latami, często bez żadnych objawów. Stopniowo uszkadza nerw wzrokowy. Często, lecz nie zawsze, charakteryzuje się podniesionym ciśnieniem wewnątrz gałki ocznej, mierzonym w milimetrach słupa rtęci – mmHg.
Człowiek chory na jaskrę z reguły nie odczuwa żadnych niepokojących objawów.
Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka jaskry, wczesne wykrywanie i właściwe nowoczesne leczenie jaskry.
Rodzaje jaskry
JASKRA PIERWOTNA
OTWARTEGO KĄTA
dotyka około 3% populacji rasy białej;
9 na 10 pacjentów leczących się na jaskrę
ma jaskrę otwartego kąta
JASKRA PIERWOTNA
ZAMKNIĘTEGO KĄTA
występuje znacznie rzadziej
– nie więcej niż 1 na 10 pacjentów
jest obciążonych tą chorobą.
JASKRA WTÓRNĄ OTWARTEGO
LUB ZAMKNIĘTEGO KĄTA
wtórna pojawia się, jeśli jaskra jest następstwem innej przebytej choroby narządu wzroku; rzadziej spotykaną przypadłością jest jaskra wrodzona u dzieci.
Do czego prowadzi jaskra?
Jaskra przewlekle i nieodwracalnie uszkadza nerw wzrokowy, co skutkuje stopniową utratą wzroku – następuje zawężenie pola widzenia, najpierw widzenia obwodowego, co dla człowieka jest na początku zupełnie niezauważalne, ponieważ centralnie pacjent widzi bardzo dobrze przez wiele lat. Jaskra stopniowo prowadzi do ślepoty.
Przyczyny powstawania jaskry
Mimo skokowego rozwoju technologicznego w zakresie aparatury diagnostycznej w zakresie jaskry, a także szerokiej wiedzy i doświadczenia lekarzy okulistów, ciężko jednoznacznie określić przyczyny tej choroby. Uznaje się, że przyczyną jest podwyższone ciśnienie śródgałkowe. Jednym z ważniejszych czynników jest dziedziczność – obciążenie pacjenta chorobą poprzez występowanie jaskry u rodziców czy dziadków. Jaskra może być wypadkową wielu innych chorób czy wypadków – urazów oka lub głowy. Czynniki ryzyka to również specyficzna budowa anatomiczna oka (np. cienka rogówka), wysoka wada wzroku (zwłaszcza krótkowzroczność), cukrzyca, choroby naczyniowe, zaburzenia gospodarki tłuszczowej, niskie ciśnienie krwi, nadmierny stres, podeszły wiek, czy migreny lub zażywanie określonych grup leków.
Mechanizm rozwoju jaskry
W gałce ocznej każdego człowieka nieprzerwanie krąży tzw. ciecz wodnista, czyli płyn dostarczający oczom składniki odżywcze oraz odprowadzający z nich produkty przemiany materii do naczyń krwionośnych przez tzw. kąt przesączania. Na skutek częściowego lub całkowitego zamknięcia kąta przesączania w gałce znajduje się więcej cieczy wodnistej, która nie ma ujścia. Mechanizm ten prowadzi do wzrostu ciśnienia śródgałkowego, uszkodzenia włókien nerwowych siatkówki oraz zaniku nerwu wzrokowego. Postępuje stopniowe zawężanie się pola widzenia, gdzie w zaawansowanej fazie jaskry pacjent widzi jak przez lunetę, aż do utraty wzroku.
Mechanizm rozwoju jaskry z otwartym kątem przesączania – ciecz wodnista z powodu zmienionych chorobowo elementów kąta przesączania z trudem wydostaje się na zewnątrz. Następuje powolne i stopniowe podnoszenie się ciśnienia w oku. Jaskra otwartego kąta, która występuję najczęściej spośród wszystkich rodzajów jaskry, jest praktycznie bezbolesna i bezobjawowa. Pierwsze zauważalne dla pacjenta objawy zazwyczaj pojawiają się w momencie degeneracji i zaniku nerwu wzrokowego odpowiedzialnego za widzenie.
Mechanizm rozwoju jaskry z zamkniętym kątem przesączania – istnieje ryzyko nagłego zablokowania drogi odpływu cieczy wodnistej na zewnątrz. Następuje nagły wzrost ciśnienia śródgałkowego oraz możliwość zamglonego widzenia, bólu głowy i oczu.
Objawy jaskry
Jaskra najczęściej występuje bezobjawowo, a pacjent zachowuje dobre widzenie. Jedynym sposobem wychwycenia jaskry, zanim zaatakuje nerw wzrokowy, są okresowe (coroczne lub częstsze) kontrole okulistyczne wraz z badaniami na specjalistycznej aparaturze.
Wszelkie zaburzenia widzenia i inne dolegliwości oczu oraz ogólne zaburzenia zdrowia powinny być niezwłocznie zgłaszane lekarzom internistom i specjalistom. Mogą świadczyć zarówno o chorobie jaskrowej, jak i innych schorzeniach oczu lub innych narządów.
Profilaktyka jaskry
Profilaktyka jaskry musi być szerzej powiązana
z ogólną profilaktyką zdrowotną, jak aktywny tryb życia,
zdrowia dieta i stabilizacja zawodowo-psychiczna.
Drugim elementem są regularne badania profilaktyczne ogólnego stanu zdrowia oraz badania okulistyczne, aby wykryć choroby w początkowych fazach, ponieważ jaskrę (jak i większość innych chorób oczu) można skutecznie leczyć tylko w przypadku wczesnego wykrycia.
Nowoczesne wykrywanie jaskry
W naszej klinice okulistycznej w Gdyni i Sopocie oferujemy Państwu jedyny w Polsce zestaw urządzeń diagnostycznych, które przez wiele lat okazały się skuteczne zarówno w wykluczaniu choroby u pacjentów, którzy leczyli się na jaskrę w innych miejscach, jak i do wykrywania jaskry u pacjentów, którzy przyjeżdżali do nas z pytaniem czy rzeczywiście są zdrowi w zakresie jaskry.
Zaletą naszej aparatury jest możliwość wykrycia symptomów jaskry, zanim jeszcze się rozwinie. Nasza diagnostyka jaskry, oprócz tradycyjnych badań dna oka i ostrości wzroku, opiera się na analizie wielu badań obrazujących nerw wzrokowy i siatkówkę na poziomie komórkowym, a także na badaniach czynnościowych – elektrofizjologii oka.
Często po wykonaniu ponad 20 różnych badań i testów otrzymujemy różne informacje o stanie chorobowym pacjenta, czasem nawet zupełnie sprzeczne. Wieloletnia praktyka, opierająca się na historii innych przypadków, pozwala nam skutecznie wyciągnąć wnioski, a także holistycznie spojrzeć na problemy pacjenta, gdyż jaskra nieraz bywa mylona z innymi schorzeniami.
obraz widziany przez zdrową osobę
obraz widziany przez chorego na jaskrę
Leczenie jaskry
Istotą leczenia jaskry jest jak najlepsza ochrona nerwu wzrokowego przed jego uszkodzeniem.
W wyniku uszkodzenia nerwu wzrokowego, pacjent stopniowo i nieodwracalnie traci pole widzenia.
Jaskry nie można całkowicie wyleczyć – jeśli pacjent ma zdiagnozowaną chorobę, to musi się pogodzić z tym, że będzie ją mieć już do końca życia. Ważne jest to, że wcześnie zdiagnozowana i właściwie prowadzona przez lekarza okulistę choroba może być skutecznie powstrzymywana,
co prowadzi do zachowania zdrowia i ostrości wzroku.
Metody leczenia jaskry
FARMAKOLOGICZNE
LECZENIE JASKRY
Przeciwjaskrowe leczenie farmakologiczne, najczęściej w postaci kropli do oczu,
jest najpopularniejszą metodą
terapii jaskry w Polsce.
To niestety w wielu przypadkach błędne postępowanie, ponieważ terapią pierwszego rzutu powinna być laseroterapia SLT. Farmakologię należy stosować wobec braku pożądanego efektu SLT, jako terapia
łączoną z SLT lub w innych typach jaskry.
Należy pamiętać, że stosowanie kropli do oczu na jaskrę niesie za sobą skutki uboczne
i jeśli nie jest konieczne, należy szukać
mniej inwazyjnych rozwiązań terapeutycznych – jaskra bez kropli.
LASEROWE
LECZENIE JASKRY
Laserowe leczenie jaskry SLT
jest metodą bezinwazyjną,
bezpieczną i bardzo skuteczną.
Potwierdza to nie tylko nasza wieloletnia praktyka, ale też stanowisko
Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego.
Ponadto wieloośrodkowe prestiżowe badania kliniczne „LIGHT” jednoznacznie wykazały,
że pierwszym rzutem
w najczęściej występującej jaskrze pierwotnej otwartego kąta, powinien być
zabieg Selektywnej Laserowej Trabekuloplastyki SLT.
OPERACYJNE
LECZENIE JASKRY
Zabiegi przeprowadza się w zaawansowanych stadiach jaskry lub u pacjentów nie podatnych na leczenie laserowe i farmakologiczne. Najpopularniejszą metodą jest zabieg Trabekulektomii, w który polega na wycięciu tkanek i wytworzeniu drogi odpływu cieczy wodnistej. Zależnie od typu jaskry stosuje się również wiele innych zabiegów, jak np. kanaloplastyka, endocyklofotokoagulacja, cyklofotokoagulacja przeztwardówkowa. Popularność zyskują również zabiegi mniej inwazyjne, jak sklerektomia głęboka z implantem wchłanialnym, czy też wszczepianie implantu jaskrowego w ramach tzw. minimalnej chirurgii MIGS. Wybór typu zabiegu zależy od stopnia degeneracji nerwu wzrokowego. Wszystkie zabiegi dotyczą jaskry średniozaawansowanej, zaawansowanej oraz dokonanej, gdzie skupiamy się na obniżeniu ciśnienia śródgałkowego, aby uchronić gałkę oczną przed koniecznością jej usunięcia.
Jak często wykonywać badania w kierunku jaskry?
U pacjentów w grupie ryzyka najważniejsze są pierwsze badania diagnostyczne, które określą poziom choroby lub prawdopodobieństwo jej rozwoju w przyszłości. Zależnie od wyników badań okulista zaleca kontrole co dwa lata, rok, pół roku lub częściej – jeśli choroba jaskrowa jest w zaawansowanym stadium należy spotykać się z okulistą nawet co kilka tygodni. Okulista szuka wówczas najmniej inwazyjnych sposób, aby uchronić nerw wzrokowy przed uszkodzeniem i zanikiem.
Centrum i Klinika Leczenia Jaskry w Sopocie i Gdyni
Od 20 lat prowadzimy Centrum Leczenia Jaskry, w którym skupiamy się nie tylko na zabiegach, ale przede wszystkim na wnikliwej i opartej o wiele urządzeń diagnostyce, tak aby wykrywać jaskrę możliwie szybko, co w większości przypadków jest gwarancją skutecznego leczenia.
Jako pierwsi w Trójmieście zaczęliśmy wykonywać badania obrazowe, m.in. pola widzenia oraz tomografii HRT i OCT. Jako drudzy w Polsce zakupiliśmy laser Tango Ellex do laseroterapii jaskry. Nasza klinika posiada również jedyny na Pomorzu system do diagnostyki jaskry, składający się z połączenia perymetru komputerowego Heidelberg Edge Perimeter (HEP) z tomografią HRT III. W 2018 roku zainstalowaliśmy pierwszą w kraju platformę Diopsys Nova, do diagnostyki i monitorowania jaskry, nadciśnienia ocznego i oceny skuteczności leczenia przeciwjaskrowego.
Dzięki specjalistycznemu sprzętowi jesteśmy w stanie z niemal 100% pewnością weryfikować, czy pacjent ma jaskrę lub określić prawdopodobieństwo jej wystąpienia w przyszłości. Jeśli nie wiesz gdzie wyleczyć jaskrę, zapraszamy do kontaktu.
